Author: Trans Mreza Balkan

Pravica do samoodločanja je ključna za preživetje in svobodo vsake_ posameznice_, kar poudarja tudi regionalna kampanja »Nazdravimo življenju!«, ki jo organizira Trans Mreža Balkan v sodelovanju s Kolektivom Talas TIRV iz Srbije, Asocijacijo Spektra iz Črne gore, kolekTIRV iz Hrvaške, TransFormo iz Makedonije in TransAkcijo iz Slovenije.

Ta kampanja obeležuje Dan spomina na žrtve transfobije. Z njo slavimo življenje, dvigujemo kozarce za vse, ki so tu in se borijo, obenem pa se poklonimo in spomnimo tistih, katerih življenje je bilo tragično izgubljeno.

Po podatkih ene najpomembnejših evropskih organizacij, TGEU – Trans Europe and Central Asia, ki globalno spremlja nasilje nad trans skupnostjo, je bilo letos po svetu ubitih 350 trans oseb. Te številke niso zgolj statistika; vsako število predstavlja ime, življenje, sanje in prihodnost, ki so jih nasilje in nestrpnost prekinili. Vsaka od teh oseb je bila nekomu sestra, brat, hči, sin, najboljša_ prijateljca_, partner ali zakonska_ sopotnica_ in njihova izguba je izguba za celotno družbo.

Vsakega 20. novembra se spominjamo tistih, ki so izgubile_ svoja življenja zgolj zato, ker so želele_ živeti svobodno in srečno. Transfobija, ki zanika vrednost trans življenj, jih je prikrajšala za to osnovno človekovo pravico.

Ta dan pa ni le dan spomina; je tudi poziv k dejanjem, odgovornosti in zahteva po reakciji nad nasiljem ter diskriminacijo, ob tem pa tudi obrambe pravic in dostojanstva ne le trans oseb, temveč celotne družbe.

Življenje z dostojanstvom ni mogoče brez pravice do tega, da se posameznica_ lahko definira in izraža brez strahu pred obsojanjem, napadom ali celo umorom. Pravica do samoodločanja je bistvena za preživetje in svobodo vsake osebe, ne glede na identiteto — naj bo to spolna, narodna, verska ali katera koli druga. Ta pravica ne sme biti odvisna od sosede_, znanke_ ali države.

Transfobija ni zgolj problem sovraštva, temveč tudi zanikanje pravice do življenja, varnosti in svobode. Odseva represiven sistem, ki vsem določa vloge in položaje ter profitira na osnovi sovraštva.

Danes ne častimo le izgubljenih življenj, temveč tudi slavimo moč, odpornost in pogum vseh, ki se še naprej borijo za svojo pravico do obstoja.

Smo skupnost ponosnih, odločenih, vztrajnih in pogumnih posameznic_, ki aktivno delajo za družbo, ki koristi vsem. Naši glasovi zaradi izgubljenih življenj ne utihnejo; nasprotno, postajajo glasnejši in bolj odločni pri zagotavljanju, da se takšne tragedije ne bodo več ponovile.

Letos s to kampanjo vse spominjamo, da je pravica do življenja absolutna in da bodo trans osebe še naprej obstajale ter se borile za svet, v katerem bo lahko vsaka_ nazdravila_ »Na zdravje življenju!« — s ponosom, dostojanstvom in brez strahu.

The right to self-determination is essential for the survival and freedom of every human being, as emphasised in the regional campaign “Cheers to life!” organised by Trans Mreža Balkan in collaboration with Kolektiv Talas TIRV from Serbia, Asocijacija Spektra from Montenegro, kolekTIRV from Croatia, TransForma from Macedonia, and TransAkcija from Slovenia. This campaign marks the Transgender Day of Remembrance, a day when the number of trans individuals killed solely because of their identity is acknowledged annually. Through this initiative, we celebrate life by toasting those who are here and fighting, while honoring and remembering those whose lives were tragically lost.

According to this year’s data from one of the most prominent European organisations, TGEU – Trans Europe and Central Asia, which monitors violence against the trans community globally, 350 trans individuals have been killed worldwide. These figures are not mere statistics; each number represents a name, a life, dreams, and prospect cut short by violence and intolerance. Each of these individuals were someone’s sister, brother, daughter, son, best friend, partner, or spouse, and their loss is also society’s loss.

Every November 20th, we remember those who lost their lives simply because they wanted to live freely and happily. Transphobia, which denies the worthiness of trans lives, robbed them of this basic human right.

However, this day is not just one of remembrance; it is a call to action, responsibility, and a demand of the necessity to punish violence and discrimination while defending the rights and dignity of not just trans individuals but society as a whole.

A life lived with dignity is impossible without the right to define and express oneself without fear of judgment, attack, or ultimately being killed. The right to self-determination is critical for the survival and freedom of every human being, regardless of identity—be it gender, nationallity, religion, or otherwise. This right must not be defined by a neighbor, an acquaintance, or even the state.

Transphobia is not merely an issue of hatred but also of denied rights to life, security, and freedom. It reflects an oppressive system that dictates roles and positions for everyone and profits from hatred.

Today, we not only honor the lives lost but also celebrate the strength, resilience, and courage of those who continue to fight for their right to exist.

We are a community of proud, determined, persistent, and brave individuals actively working toward a society that benefits everyone. Our voices are not silenced by the loss of life; on the contrary, they grow louder and more resolute in ensuring that such tragedies do not happen again.

This year, through this campaign, we remind everyone that the right to life is absolute and that trans people will continue to exist and fight for a world where everyone can toast “Cheers to life!”—with pride, dignity, and without fear.

E drejta për vetëpërcaktim është thelbësore për mbijetesën dhe lirinë e çdo qenie njerëzore, theksoi rrjeti rajonal Trans Mreža Balkan përmes fushatës “Gëzuar!” në bashkëpunim me organizatat rajonale Kolektiv Talas TIRV nga Serbia, Asocijacionin Spektra nga Mali i Zi, KolekTIRV nga Kroacia, TransForm nga Maqedonia dhe TransAkcija nga Sllovenia. Me këtë fushatë u shënua Dita e Përkujtimit të Viktimave të Transfobisë, kur çdo vit publikohet numri i personave trans që janë vrarë vetëm për shkak të asaj se kush janë. Përmes kësaj veprimtarie, ne festojmë jetën duke ngritur një dolli për të gjithë ata që janë këtu dhe që luftojnë, duke nderuar dhe kujtuar ata që kanë humbur jetën në mënyrë tragjike.

Sipas të dhënave të një prej organizatave më të besueshme evropiane, Transgender Europe – TGEU, e cila monitoron dhunën ndaj komunitetit trans në nivel global, janë vrarë 350 persona trans vetëm këtë vit. Këto shifra nuk janë thjesht statistika; pas çdo numri fshihet një emër, një jetë, ëndrra dhe potencial i ndërprerë për shkak të dhunës dhe intolerancës. Secili prej këtyre personave ishte motra, vëllai, vajza, djali, shoku më i mirë, partneri ose partnerja e dikujt, dhe me humbjen e çdo individi, shoqëria humbi gjithashtu.

Çdo 20 nëntor, me këtë ditë kujtojmë të gjithë ata që kanë humbur jetën vetëm sepse dëshironin të jetonin të lirë dhe të lumtur. Transfobia që mohon vlerën e jetës së personave trans ua ka mohuar atyre këtë të drejtë themelore njerëzore.

Megjithatë, kjo datë nuk është vetëm ditë përkujtimi; është gjithashtu thirrje për veprim, përgjegjësi dhe këmbëngulje në domosdoshmërinë e ndëshkimit të dhunës dhe diskriminimit si dhe në mbrojtjen e të drejtave dhe dinjitetit, jo vetëm të personave trans, por të gjithë shoqërisë.

Një jetë me dinjitet nuk ekziston nëse nuk kemi të drejtën të përcaktojmë dhe shprehim vetveten pa frikë nga paragjykimet, sulmet dhe përundimisht vrasja. E drejta për vetëpërcaktim është thelbësore për mbijetesën dhe lirinë e çdo qenie njerëzore, cilido qoftë identiteti ynë, qoftë ai gjinor, kombëtar, fetar apo ndonjë tjetër; të drejtën që të mos përcaktohemi nga fqinjët, të njohurit, apo shteti. Transfobia nuk është vetëm çështje urrejtjeje, por edhe çështje të drejtave të mohuara për jetën, sigurinë dhe lirinë. Transfobia nuk është vetëm një çështje qëndrim ndaj personave trans, por një reflektim i një sistemi shtypës ndaj të gjithëve, një sistemi që na cakton rolin dhe vendin tonë në të dhe që përfiton nga urrejtja.

Sot, jo vetëm që nderojmë jetët e humbura, por festojmë edhe forcën, qëndrueshmërinë dhe guximin e të gjithë atyre që luftojnë çdo ditë për të drejtën e tyre për të ekzistuar.

Ne jemi një komunitet individësh krenarë, të vendosur, të qëndrueshëm dhe të guximshëm që punojnë aktivisht për një shoqëri që është e mirë për të gjithë. Zëri ynë nuk shuhet me humbjen e jetës së dikujt – përkundrazi, bëhet gjithnjë e më i fortë dhe më i vendosur që të mos lejojmë që kjo t’i ndodhë askujt tjetër.

Këtë vit, përmes fushatës kujtojmë se e drejta për jetë është absolute dhe se personat trans do të vazhdojnë të ekzistojnë dhe të luftojnë për një botë ku secili mund të ngrejë një dolli “Gëzuar!” – me krenari, dinjitet dhe pa frikë.

Правото на самоопределување е клучно за опстанокот и слободата на секој човек, порачаа со регионалната кампања „На здравје!” Транс Мрежа Балкан во соработка со регионалните организации Колектив Талас ТИРВ од Србија, Здружението Спектра од Црна Гора, КолекТИРВ од Хрватска, ТрансФормA од Македонија и ТрансАкција од Словенија. Оваа кампања го одбележа Денот на сеќавање на жртвите на трансфобијата, кога секоја година се објавува колку транс лица се убиени само поради тоа што се. Преку оваа акција го славиме животот со наздравување на сите оние кои се тука и кои се борат, оддавајќи им чест и сеќавање на оние кои трагично ги загубија животите.

Според податоците на една од најкредибилните европски организации, Transgender Europe nad Central Asia – TGEU, која го следи насилството врз транс заедницата на глобално ниво, ширум светот се убиени 350 транс лица. Овие бројки не се само статистика; зад секој број се крие име, живот, соништа и потенцијал кој е скратен од насилство и нетрпеливост. Секој од тие луѓе беше нечија сестра, брат, ќерка, син, најдобар пријател, партнер или партнерка, а со загубата на секој човек изгуби и општеството.

Секој 20 ноември, на овој ден се сеќаваме на сите оние кои ги загубија животите само затоа што сакаа да живеат слободно и среќно. Трансфобијата, која ја негира вредноста на животите на транс луѓето, им го ускрати тоа основно човеково право.

Сепак, овој датум не е само ден на сеќавање; тоа е и повик за акција, одговорност и инсистирање на неопходноста од казнување на насилството и дискриминацијата, како и одбрана на правата и достоинството не само на транс луѓето, туку и на целото општество.

Достоинствен живот не постои ако немаме право да се дефинираме и изразуваме, без страв дека ќе не судат, нападнат и на крајот – убијат. Правото на самоопределување е клучно за опстанокот и слободата на секое човечко суштество, без разлика на нашиот идентитет, без разлика дали е тој пол, национален, верски или кој било друг, правото да не биде определен од сосед, познаник или држава. Трансфобијата не е само прашање на омраза, туку и прашање на негирани права на живот, безбедност и слобода. Трансфобијата не е само прашање на однос кон транс луѓето, таа е одраз на угнетувачки систем кон сите нас, систем кој ја одредува нашата улога и место во него и кој профитира од омразата.

Денеска не само што ги почитуваме изгубените животи, туку и ја славиме силата, издржливоста и храброста на сите оние кои секојдневно се борат за своето право на постоење.

Ние сме заедница на горди, решителни, упорни и храбри поединци кои активно работат за општество кое е добро за сите. Нашиот глас не се замолчува со одземање нечиј живот – напротив, тој станува посилен и порешителен да не дозволи никому повеќе да му се случи.

Оваа година, преку кампањата, потсетуваме дека правото на живот е апсолутно и дека транс луѓето ќе продолжат да постојат и да се борат за свет во кој секој ќе може да наздрави од своето место на масата „На здравје!”. – со гордост, достоинство и без страв.

Pravo na samoodređenje je ključno za opstanak i slobodu svakog ljudskog bića, poručili su regionalnom kampanjom “Živjeli!” Trans Mreža Balkan u suradnji sa organizacijama iz regiona Kolektiv Talas TIRV iz Srbije, Asocijacijom Spektra iz Crne Gore, kolekTIRVom iz Hrvatske, TransFormom iz Makedonije i TransAkcijom iz Slovenije. Ovom kampanjom obiljeležen je Dan sjećanja na žrtve transfobije, kada se svake godine objavljuje koliko je trans osoba ubijeno isključivo zbog toga što jesu. Kroz ovu akciju slavimo život nazdravljajući svima koji su tu i koji se bore, odavajući počast i prisjećajući se onih koji su svoje živote tragično izgubili.

Prema podacima jedne od najvjerodostovnijih europskih organizacija, TGEU – Trans Europe and Central Asia, koja prati nasilje prema trans zajednici na globalnoj razini, ubijeno je 350 trans osoba širom svijeta samo ove godine. Ove brojke nisu samo statistika; iza svakog broja stoji ime, život, snovi i potencijal koji je prekinut zbog nasilja i netrpeljivosti. Svaka od tih osoba je bila nečija sestra, brat, kćer, sin, najbolji prijatelj, partner ili partnerica, a gubitkom svake osobe izgubilo je i društvo.

Svakog 20. studenog, na ovaj dan prisjećamo se svih onih koji su izgubili živote samo zato što su htjeli da žive slobodno i sretno. Transfobija koja negira vrijednost života trans osoba uskratila im je to osnovno ljudsko pravo.

Međutim, ovaj datum nije samo dan sjećanja; on je i poziv na djelovanje, odgovornost, i insistiranje na nužnosti kažnjavanja nasilja i diskriminacije kao i na odbranu prava i dostojanstva, ne samo trans osoba, već cijelog društva.

Dostojanstven život ne postoji ako nemamo pravo definirati i izraziti sami sebe, bez straha da ćemo biti osuđivani, napadnuti, i na koncu – ubijeni. Pravo na samoodređenje je ključno za opstanak i slobodu svakog ljudskog bića, kojeg god da smo identiteta, bilo da je u pitanju rodni, nacionalni, vjerski ili neki drugi, pravo da nas ne određuje ni susjed, ni poznanik, a ni država. Transfobija nije samo pitanje mržnje, već i pitanje uskraćenih prava na život, sigurnost i slobodu. Transfobija nije pitanje samo odnosa prema trans osobama, ona je odraz opresivnog sustava prema svima nama, sustava koji određuje i našu ulogu i mjesto u njemu, i koji profitira od mržnje.

Danas ne samo da odajemo počast izgubljenim životima, već i slavimo snagu, otpornost i hrabrost svih onih koji se svakodnevno bore za svoje pravo na postojanje.

Mi smo zajednica ponosnih, odlučnih, istrajnih i hrabrih pojedinki i pojedinaca koji aktivno rade za društvo koje je dobro za sve. Naš glas se ne utišava gašenjem nečijeg života – naprotiv, postaje sve snažniji i odlučniji da ne dozvolimo da se to ikome ponovi.

Ove godine kroz kampanju podsjećamo da je pravo na život apsolutno i da će trans osobe nastaviti da postoje i da se bore za svijet gdje svatko može sa svog mjesta za stolom nazdraviti “Živjeli!” – s ponosom, dostojanstvom i bez straha.